مفاهیم اساسی در آمار

در یک مقاله پژوهشی یا یک پایان نامه باید سوال پژوهش یا فرضیه پژوهش مطرح شود. اگر تحقیق از نوع سوالی و صرفا حاوی پرسش درباره پارامتر باشد، برای پاسخ به سوالات از تخمین آماری استفاده می شود و اگر حاوی فرضیه ها بوده و از مرحله سوال گذر کرده باشد، آزمون فرضیه ها و فنون آماری آن به کار می رود.

هر نوع تخمین یا آزمون فرض آماری با تعیین صحیح آماره پژوهش شروع می شود. سپس باید توزیع آماره مشخص شود. براساس توزیع آماره آزمون با استفاده از داده های بدست آمده از نمونه محاسبه شده آماره آزمون محاسبه می شود. سپس مقدار بحرانی با توجه به سطح خطا و نوع توزیع از جداول مندرج در پیوست های کتاب آماری محاسبه می شود. در نهایت با مقایسه آماره محاسبه شده و مقدار بحرانی سوال یا فرضیه تحقیق بررسی و نتایج تحلیل می شود. در ادامه این بحث موشکافی می شود.در ادامه یک فایل آموزشی اورده شده است.

 

پاورپوینت آموزشی تحلیل کواریانس و اندازه گیریهای تکراری در نرم افزار آماری spss

پاورپوینت آموزشی تحلیل کواریانس و اندازه گیریهای تکراری در نرم افزار آماری spss

تحلیل آماری

همبستگی وقتی حاصل می شود که ارتباط بین ۲ جامعه یا ۲ متغییر مورد بررسی قرار گیرد. این ۲ جامعه که با یکدیگر ارتباط دارند باید افرادشان یا داده هایشان متناظر و جفت باشند. در غیر اینصورت همبستگی وجود ندارد .
مثال : بین میزان ریزش های جوی در هر سال با میزان محصول در همان سال می تواند یک همبستگی را نشان داد و بنابراین به ازای هر مقدار باران سالیانه لازم است که یک مقدار تولید در همان سال مشخص شود.در ادامه یک فایل آموزشی ورده شده است.

تجزیه و تحلیل داده های کیفی

واژه "Analysis" در لغت به‌معنای "تحلیل" و "تجزیه و تحلیل" است در اصطلاح، گاهی تجزیه و تحلیل را به اختصار همان تحلیل می‌نامند؛ مثلاً می‌گویند: "تحلیل توصیفی"، "تحلیل تبیینی" و ... .

در فرآیند تحقیق، پس از گردآوری داده‌ها، گام بعدی شامل تجزیه و تحلیل داده‌ها است.

وقتی سخن از تجزیه و تحلیل داده‌ها به میان می‌آید، این تصور حاصل می‌شود که منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها تنها به شیوه آماری است، در صورتی که چنین نیست و این شیوه فقط یکی از طرق مهم تجزیه و تحلیل است که برای تحقیقات و داده‌هایی به‌کار می‌رود که جنبه آماری داشته باشد. تحقیقات فراوانی وجود دارد که فاقد جنبه آماری است و عمدتاً متکی به اسناد و مدارک و شهود و ادراک و تحلیل عقلانی است. و این‌گونه تحقیقات نیز از فرایند کامل تحقیق علمی تبعیت می‌کند و دارای مرحله تجزیه و تحلیل است.بنابراین، تجزیه و تحلیل، ‌به طور کلی بر دو قسم است: تجزیه ‌و تحلیل کمّی و تجزیه ‌و تحلیل کیفی.

برخی روش‌پژوهان، تجزیه ‌و تحلیل کمّی را به تحلیل توصیفی و تحلیل تبیینی (یا علّی) طبقه‌بندی کرده‌اند. در سطح تحلیل کمی توصیفی چگونگی توزیع داده‌های تجربی هر یک از متغیرهای مستقل و وابسته از طریق شاخص‌های آماری مناسب بیان می‌شود. در سطح تحلیل تبیینی با علت‌کاوی سروکار داریم و رابطه علّی میان متغیرها جستجو می‌شود. البته برخی دیگر، تجزیه و تحلیل مقایسه‌ای را هم به انواع تجزیه و تحلیل کمّی اضافه کرده‌اند.

همچنین تحلیل کیفی در سه سطح قابل انجام است: توصیف، تبیین و تفسیر.در ادامه یک فایل آموزشی آورده شده است.

ازمون کای دو

آزمون کای دو دو بعدی (Χ^۲) یک آزمون ناپارامتری می‌باشد که در آن بر مبنای فراوانی‌ مشاهده‌شده و فراوانی‌ مورد انتظار به بررسی تفاوت بین مقادیر دو ‌تر دو جامعه مستقل پرداخته می‌شود. از آن‌جا که هدف بررسی مقادیر دو متغیر درون جامعه‌های متفاوت است٬ از این آزمون برای بررسی فرضیه‌های تفاوتی استفاده می‌شود. برای نمونه٬ محققی درصدد است میزان عملکرد شغلی کارکنان زن و مرد  یک شرکت را با استفاده از این آزمون خی‌دو دو بعدی بسنجد. وی برای سودبردن از آزمون کای دو- دو بعدی٬ ابتدا تصور می‌کند که فراوانی کارکنان زن با مرد از جنبه‌ی سطوح مختلف عملکرد یعنی ٬ خیلی زیاد٬ زیاد٬ متوسط٬ کم و خیلی کم با هم مساویند (مثلا توزیع فراوانی با عملکرد کم کارمندان مرد با توزیع فراوانی با عملکرد کم کارکنان زن برابر است و ...) سپس این توزیع‌ها را با فراوانی  مشاهده‌شده در نمونه‌اش مقایسه می‌کند و این فرضیه را مورد آزمون قرار می‌دهد که آیا بین توزیع فراوانی مشاهده‌شده و فراوانی مورد انتظارش در مورد زنان با مردان تفاوت معنی‌دار وجود دارد یا خیر. حال اگر وی تفاوت بین این فراوانی‌ها در سطوح مختلف را نتیجه بگیرد٬ با یک ماتریس روبروست که  با مقایسه این تفاوت بین سطوح٬ می‌تواند قضاوت کند که عملکرد شغلی در کدام‌یک از سطوح بیش‌تر است .

این آزمون ٬ نوعی آزمون ناپارامتری است که از جنبه‌ی کاربرد در تحلیل فرضیه‌ها٬  هم‌ردیف آزمون پارامتری T دو نمونه‌ای می‌باشد.در ادامه یک فایل آموزشی آورده شده است.

آنالیز کوواریانس

طرح هایی که در آن ها چندین متغیر مستقل کمّی(متریک) و در ارتباط با عامل های کیفی (غیرمتریک) بکار برده می شوند، طرح های تحلیل کواریانس(ANCOVA) نامیده می شوند.متغیر(های) مستقل کمی در این طرح متغیر کمکی و متغیر مستقل کیفی اصطلاحاً عامل نامیده می شوند. یک متغیر کمکی مؤثر در تحلیل کواریانس متغیری است که با متغیر وابسته دارای همبستگی بالایی بوده و در عین حال با سایر متغیرهای مستقل همبستگی نداشته باشد. متغیرهای کمکی پارامتری یا کمی، نوعاً در طرح های تجربی و مطالعات پیمایشی ، به منظور حذف اثرات خارجی بر متغیر وابسته و افزایش دقت اندازه گیری مورد استفاده قرار می گیرد.در ادامه یک فایل آموزشی آورده شده است.

                                                      

روش تحقیق همبستگی

تحقیق همبستگی یکی از روش‌های تحقیق توصیفی (غیرآزمایشی) است که رابطه میان متغیرها را براساس هدف تحقیق بررسی می‌کند. می‌توان تحقیقات همبستگی را براساس هدف به سه دسته تقسیم کرد: همبستگی دو متغیری، تحلیل رگرسیون و تحلیل کوواریانس یا ماتریس همبستگی. در این زمینه در بخش اول قسمت تقسیم‌بندی روش‌های تحقیق براساس هدف توضیح لازم ارائه گردید. بنابراین همبستگی برای بررسی نوع و میزان رابطه متغیرها استفاده می‌شود.

تحلیل کواریانس و اندازه گیری تکراری در نرم افزار آماری spss

تحلیل کواریانس حالت جامعی از انواع تحلیل واریانس است که در آن ضمن مقایسه میانگین­ های یک یا چند گروه و برآورد تأثیر یک یا چند متغیر مستقل، اثر یک یا چند متغیر کنترل، مداخله گر، همپراش و یا Covariate از معادله خارج می­ شود.

تحلیل کواریانس (ANCOVA) روشی آماری است که اجازه می ­دهد اثر یک متغیر مستقل بر متغیر وابسته مورد بررسی قرار گیرد در حالی که اثر متغیر دیگری را حذف کرده و یا از بین می‌برد.

 

تحلیل کواریانس به ما کمک می‌کند تا از شر اثرات مربوط به متغیر مداخله­ گر خلاص شویم، اثر این کار کم کردن میزان خطای واریانس است.بهترین حالت استفاده از تحلیل کواریانس وقتی است که آزمودنی­ ها به طور تصادفی در یکی از سطوح متغیر مستقل قرار داده شوند و متغیر تصادفی کمکی یا همان Covariate پیش از استفاده از تحلیل اندازه­ گیری شود، نه پس از آن؛ زیرا اگر پس از تحلیل اندازه­ گیری شود ممکن است با در معرض قرار گرفتن متغیر مستقل دچار تغییر گردد.

 

نکته: مقیاس متغیر همپراش یا کنترل یا Covariate، باید فاصله ­ای یا نسبی باشد.

 

از تحلیل کواریانس معمولاً در طرح­ های پیش آزمون – پس آزمون استفاده می­ شود. در این طرح­ ها قبل از اینکه آزمودنی­ ها در شرایط آزمایشی قرار گیرند، یک آزمون بر روی آن­ ها انجام می­ شود و سپس بعد از قرار گرفتن در شرایط آزمایشی همان آزمون بر روی آن­ ها انجام می‌شود، در اینجا نمرات پیش آزمون به عنوان متغیر تصادفی کمکی یا Covariate به کار می­ روند.

   در ادامه یک فایل آموزشی آورده شده است.

         

10 راه‌ کنترل خشم

برای اینکه بتوانید عصبانیت خود را کنترل کنید

به این 10 توصیه توجه کنید. 

چگونه با کودک لجباز مقابله کنیم ؟